Opinie-artikel van Likoed Nederland in Opiniepijler, 23 maart 2021.
Enkele jaren geleden zou iemand die beweerde dat Israël in 2020 vier afzonderlijke vredesverdragen gesloten zou hebben met vier islamitische landen voor gek zijn uitgemaakt.
Lange tijd konden veruit de meeste islamitisch-Arabische landen niet accepteren dat er een Joods land in het Midden-Oosten was gekomen: Israël. Dat had met velerlei redenen te maken.
In de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw kwam dit vooral voort uit moslimfundamentalisme. Daarvan was de eerste leider van de Palestijnen, de grootmoefti van Jeruzalem Al-Hoesseini, een groot aanhanger. Het idee dat de Joden een land konden hebben, was ondenkbaar. Immers, Joden en christenen werden in de Arabische wereld slechts getolereerd als tweederangs burger. Het werd gezien als hét bewijs dat de islam als godsdienst als winnaar uit de bus was gekomen.
Vervolgens kwam er na de Tweede Wereldoorlog een pan-Arabische beweging op, onder de Egyptische president Nasser. Die wilde dat de Arabische landen zich zouden verenigen.
In de jaren zestig richtte de Sovjet-Unie de PLO op. De drijvende ideologie werd socialistisch-marxistisch.
Vanaf de jaren zeventig won het moslimfundamentalisme weer sterk aan kracht. Er was de revolutie in Iran en moslimfundamentalistische organisaties als Hamas, Hezbollah en Al-Qaida kwamen op.
Veel is er veranderd. Het pan-Arabisme bestaat alleen nog bij Islamitische staat. Het socialisme is door de val van de Muur achterhaald.
Het moslimfundamentalisme stuit op steeds meer weerzin. De slinger van de geschiedenis gaat daardoor de andere kant op.
Want het moslimfundamentalisme heeft alleen maar ellende gebracht. Miljoenen doden zijn er gevallen in burgeroorlogen in het Midden-Oosten. En nog elke dag vallen er nieuwe doden, zoals in Jemen, Syrië en Libië. Economieën zijn verwoest.
Er is een nieuwe generatie Arabieren die dat -begrijpelijkerwijs- niet langer wil. Die een beter leven wil. Zij zien op internet en sociale media dat dit mogelijk is in andere delen van de wereld.
Jongeren en beter opgeleiden beginnen in te zien dat de vijandschap tegen Israël dat ‘betere leven’ in de weg zit. Dat men daarvan af moet, omdat het afleidt van de werkelijke problemen. Dat een breuk met het verleden en achterhaalde ideeën nodig is, voor een ontwikkeling richting moderniteit en een betere economie.
Van Israël is juist veel te leren over hoe je een moderne maatschappij opzet in het Midden-Oosten. Israël is een regionaal voorbeeld voor moderniteit; in economie, democratie, gelijke rechten, wetenschap, techniek, landbouw en waterbeheer.
Deze veranderingen worden geleidelijk zichtbaar. Het moslimfundamentalistische regime in Soedan is gevallen. De overgebleven fundamentalistische regimes in Iran, Turkije en Gaza houden zich alleen met veel repressie nog overeind. Hun militaire interventies – in Syrië, Azerbeidzjan, Libië en Jemen – roepen steeds meer afkeer op in de regio.
Natuurlijk is het nog geen halleluja verhaal. Niet iedereen omarmt Israël nu. De wil tot vernieuwing verschilt van land tot land en van individu tot individu. Het is het verhaal van een glas dat halfvol is. Decennia van antisemitische indoctrinatie hebben nog steeds invloed.
Echter, vaak is de haat tegen Joden en Israël gedeeltelijk veranderd in onverschilligheid, wat al grote winst is.
Het bewijs is voor iedereen te zien: de massa protestdemonstraties. Of beter gezegd: het ontbreken daarvan.
Weet u het nog? Nog slecht twee jaar geleden werd door velen voorspeld dat de verhuizing van de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem het Midden-Oosten in vuur en vlam zouden zetten. Maar er gebeurde nauwelijks iets. Nu, bij de vier vredesverdragen was er evenmin veel protest in de Arabische straten. De Arabische Liga weigerde zelfs een veroordeling uit te spreken. Vijf of tien jaar geleden was dit ondenkbaar geweest.
Hieronder staat een aantal voorbeelden die laten zien hoeveel er veranderd is. Stuk voor stuk zaken die enkele jaren geleden onmogelijk waren geweest:
- Producten uit ‘de nederzettingen’ zoals wijn zijn te koop in Dubai (Verenigde Arabische Emiraten), met label ‘geproduceerd in Israël’.
- Saoedi-Arabië geeft Israëlische vliegtuigen toegang tot haar luchtruim.
- Voor het eerst is een Israëlisch boek in het Arabisch vertaald en te koop (in Marokko).
- De Israëlische ambassadeur in Egypte merkt een veranderde toon op sociale media. Er is bijvoorbeeld toenemende interesse in de geschiedenis van de Joden in Egypte.
- Israëlische firma’s gaan deelnemen aan voedsel-, hightech- en wapenbeurzen in de Verenigde Arabische Emiraten.
- De Wereldraad van Imams heeft de internationale definitie van antisemitisme onderschreven. Volgens die definitie valt ook onder antisemitisme het anders beoordelen van Israël dan andere landen.
- Israëlische toeristen gaan al massaal op vakantie naar de Verenigde Arabische Emiraten. Daar kan steeds meer koosjer voedsel verkregen worden.
- De Verenigde Arabische Emiraten gaan 10 miljard dollar investeren in Israëlische hightech sectoren.
- In Saoedi-Arabië is een Twitter campagne gestart dat Jeruzalem en de Tempelberg aan de Joden behoren (afbeelding).
- De Israëlische banken Leumi en Hapoalim hebben een samenwerkingsovereenkomst gesloten met de Nationale Bank van Bahrein. Deze banken staan nota bene op de boycotlijst van de anti-Israëlische BDS-beweging.
- Kosovo – een Europees land, maar met een islamitische meerderheid – is recent eveneens normale betrekkingen met Israël aangegaan. Het zal als eerste islamitische land zijn ambassade in Jeruzalem vestigen.
- Premier Netanyahu heeft gezegd dat normalisatie-akkoorden met nog vier (islamitische) landen bijna rond zijn. Het zou gaan om Niger, Oman, Qatar en Saoedi-Arabië. Ook worden Mauritanië en Indonesië genoemd.
- En zelfs in het oerconservatieve Pakistan wordt in kranten-columns opgeroepen tot normalisering van de betrekkingen met Israël.
Dit is groots. Dit zijn tekenen van echte veranderingen. Zo zien echte vrede en vredeswil er uit.
Het zijn mooie stappen, al is er nog een lange weg te gaan.
Maar dit is alvast zeer bemoedigend – voor Israël, voor het Midden-Oosten en voor de wereld.
