Door Diaa Hadid, The Times of Israel. Vertaling: Likoed Nederland, 17 mei 2013.
Verlaten door zijn ouders en de Palestijnse overheid, woont de drie jarige Mohammed zijn hele leven al in het Tel Hashomer ziekenhuis in Israël.
In zijn korte leven ken de de Palestijnse kleuter Mohammed al-Farra maar een thuis: de geel geschilderde kinderafdeling van het Israëlische Tel Hashomer ziekenhuis.
Hij is geboren in Gaza met een zeldzame genetische ziekte, waardoor Mohammed’s handen en voeten zijn geamputeerd door complicaties die zich voordeden. Hij rijdt rond in zijn kleine rode rolstoel. Zijn ouders hebben hem verstoten en de Palestijnse overheid wil niet voor zijn zorg betalen, daarom leeft hij in het ziekenhuis samen met zijn grootvader.
“Er is geen zorg voor dit kind in Gaza, er is geen huis in Gaza waar hij kan leven,” zegt zijn grootvader Hamouda al-Farra.
“Hij kan niets zelf openen, niet eten en niet zijn broek uittrekken. Zijn leven is niets zonder hulp,” zei hij in het Edmond and Lily Safra kinderziekenhuis, deel van het Tel Hashomer complex in de Israëlische stad Ramat Gan.
De toestand waarin Mohammed verkeert is een voorbeeld van de extreem harde behandeling door sommige families van personen met een beperking, vooral in het deel van de Gazastrook waar stammen de dienst uitmaken, ook al nemen Palestijnen stappen om dit tegen te gaan.
Het laat ook het kostbare effect zien zien van Gaza’s sterke patriarchale cultuur die vrouwen dwingt om met neven te trouwen en polygamie toestaat, waarbij moeders machteloos staan bij het lot van hun kinderen.
Mohammed werd met spoed naar Israël gebracht voor noodbehandeling. Zijn genetische afwijking zorgde voor een verzwakt immuunsysteem en ingewanden, zeggen doktoren, evenals een infectie die zijn handen en voeten vernietigde, waardoor ze geamputeerd moesten worden.
In het midden van zijn behandeling verliet zijn moeder hem omdat haar echtgenoot, beschaamd door hun zoon, dreigde om een tweede vrouw te trouwen wanneer zij de baby niet zou achterlaten en zou terugkeren naar hun huis in Khan Yunis in het zuiden van de Gazastrook, zei Farra. In Gaza is polygamie toegestaan maar komt niet veel voor. Maar het is een krachtige dreiging richting vrouwen die bang zijn om te moeten concurreren met nieuwe vrouwen.
Tegenwoordig brengt Mohammed dagen door met behandelingen en leren hoe hij prothetische ledematen moet gebruiken.
Zijn 55 jaar oude grootvader zorgt voor hem. Mohammed’s Israëlische doktoren, die gehecht raakten aan de jongen, zamelen geld in om zijn medische rekeningen te kunnen dekken, wat ervoor zorgt dat hij en zijn grootvader in de zonnige afdeling kunnen verblijven.
Maar het is niet duidelijk hoe lang hij nog in het ziekenhuis zal blijven, of waar hij naar toe gaat wanneer zijn behandeling voltooid is. Als Palestijn komt Mohammed niet in aanmerking voor een permanente verblijfsstatus in Israël. Echter de familie wil het kind niet terug nemen, zegt zijn grootvader. Zijn ouders, gecontacteerd door the Associated Press, weigerden om commentaar te geven.
Terwijl zijn grootvader sprak, probeerde Mohammed zijn knieën en ellebogen te gebruiken om een trap op te klimmen. Terwijl hij dit deed werden zijn knieën en ellebogen zwart door de constante druk. Hij gebruikte zijn armen om een groen flesje te pakken dat hij vond in een kinderwagen. Zijn prothetische benen met schoenen erop geschilderd werden verderop neergelegd.
Hij kroop richting de schoot van zijn grootvader. “Baba!”, riep hij, wat Arabisch is voor “papa”. “Ana ayef”, zei hij – een mix van Arabisch en Hebreeuws voor “ik ben moe.”
Dr. Raz Somech, ervaren arts in het Tel Hashomer ziekenhuis pediatrische afdeling, schreef Mohammed’s genetische afwijking toe aan de generaties van neven-huwelijken in zijn familie – inclusief die van zijn ouders.
In de patriarchale delen van Gaza – niet het hele gebied – geloven mannen dat ze het ‘eerste recht’ hebben om met hun nichten te trouwen, ongeacht de wil van de vrouw. Ouders keuren dit goed omdat het de familiebanden versterkt en zodat de erfenissen binnen de familie blijven.
Herhaaldelijke generaties van het trouwen met familie maakt de bloedbanden gecompliceerder Het is niet duidelijk wat voor invloed dit had op de geboorten van mensen met een handicap in Gaza, maar Somech zei dat eenderde van de patiënten op zijn afdeling Palestijnen zijn, en de meeste daarvan hebben een genetische aandoening die het resultaat zijn van het trouwen met familie.
Om de situatie nóg te verergeren worden gehandicapte kinderen vaak gestigmatiseerd.
Sommige families verstoppen de kinderen, uit angst dat ze niet kunnen trouwen wanneer de gemeenschap erachter komt dat zij gehandicapte kinderen hebben. Zij worden als last gezien in een arm land.
Ongeveer 183.600 van de bevolking van Gaza – 10,8 procent van de 1,7 miljoen Gazanen – lijden aan een soort handicap die hun geestelijke gesteldheid, visie, horen of mobiliteit beïnvloed. Ongeveer 40.800 mensen lijden aan een ernstige handicap, meldde het Palestijnse bureau van statistiek in 2011.
Volgens het bureau is tweederde van de jonge gehandicapte Gazanen alalfabeet en 40 procent is nooit naar school gestuurd, wat betekent dat óf hun ouders hen thuishielden óf dat zij niet de middelen hadden om hen onderwijs te laten genieten – een waarschijnlijk scenario in het gebied, waar ongeveer tweederde van de populatie onder de armoedegrens leeft. Meer dan 90 procent van de gehandicapten zijn werkloos, meldde het bureau.
Maar de houding is aan het veranderen in Gaza.
De activist Eid Shaboura zei dat het geval van Mohammed “extreem” was. “Er is veel vooruitgang geboekt. Er is verandering, maar natuurlijk, nog niet op het niveau dat wij willen.”
Er zijn grotere vooruitgangen geboekt, door zo’n 10 hulpgroepen in Gaza, om de kansen te vergroten voor de gehandicapten. Dove Palestijnen maken boutiek producten in een centrum in Gaza, “Atfaluna”, Arabisch voor “Onze Kinderen”. Dit jaar openen ze een restaurant gerunt door de slechthorenden, waardoor ze meer zichtbaar worden.
Gaza’s Hamas leiders hebben dit probleem ook aangekaart. Hun koppelaars hebben geholpen om de huwelijkskosten te dekken voor Palestijnen met een visuele beperking. Palestijnse veteranen in rolstoelen worden geëerd tijdens militaire parades.
Het ziekenhuis wat Mohammed’s huis is, is een van de zeldzame plaatsen waar Israëli’s en Palestijnen elkaar ontmoeten. Door een ondercapaciteit in het medische systeem in Gaza, krijgen patiënten vaak een vergunning om een medische behandeling in Israël te krijgen.
Een generatie terug werkten duizenden Palestijnen, inclusief Mohammed’s grootvader, in Israël. Maar Israël begon de Palestijnse mobiliteit te beperken na jaren van geweld, vooral sinds de militante groep Hamas de macht greep in het kustgebied in 2007.
In het kinderziekenhuis praten pantiënten en medici in het Hebreeuws en Arabisch. Vrouwen met islamitische hoofddoeken lopen door de gang. Een orthodox-Joodse vrouw aait Mohammed over zijn bol. Ze knikte vriendelijk naar Farra.
De fondsenwerving door de doktoren hebben Mohammed’s jarenlange behandelingen gedekt, zei Somech. Een donateur schonk $28.000 voor Mohammed’s protheses.
De Palestijnse Autoriteit op de West Bank hoort de reizen naar de Israëlische ziekenhuizen te financieren. Maar het stopte met het financieren van Mohammed’s rekening zes maanden nadat hij aankwam. Een Palestijnse gezondheids official Fathi al-Hajj zei dat er geen dossier van deze zaak was.
Er is een groeiend aantal zaken waar de Palestijnse Autoriteit gestopt is met het financieren van patiënten wegens budgettaire problemen, zei Mor Efrat van de Physicians for Human Rights.
Farra zei dat hij zorgt voor Mohammed om het huwelijk van zijn dochter te redden. Hij slaapt naast Mohammed en zorgt dat hij gewassen wordt en te eten krijgt.
“Zorgen voor dit kind is een goede daad”, zei hij.
Maar na jaren zorgen voor Mohammed , zegt zijn grootvader dat hij naar huis wil. Hij wil een adoptiegezin vinden voor Mohammed.
“Hij heeft veel dingen nodig in zijn leven”, zei Farra, terwijl Mohammed op zijn schoot rustte. “Hij heeft een huis nodig.”
