Door Clemens Wergin en Cornelius Tittel. Vertaling: E.J. Bron, 23 december 2012.
De minister-president van Israël in het eerste interview na de jongste Gaza-crisis: Netanyahu over de waarnemersstatus van de Palestijnen, de bouwplannen en de ontspannende werking van History Channel op tv.
Slechts een glazen deur scheidt ons nog van het binnenste van de macht. En toch waant men zich niet in de voorkamer van een man, die als bijna geen ander de wereldpolitieke krantenkoppen dicteert. Als er niet een bewaker met een dikke bult onder zijn jasje zou staan, zou je kunnen denken je in de lobby van een al 25 jaar niet meer gerenoveerd 2-sterrenhotel te bevinden. Lage plafonds, een afgesleten sofa-stoel-combinatie van imitatie tropenhout, aan de muur een impressionistisch stadsgezicht, zoals kitschschilders deze in de straatjes van de Oude Stad van Jeruzalem aan de toeristen proberen te slijten.
Als de treurige kamerplant in de kamer zou kunnen praten, dan zou deze de bezoekers toefluisteren: representatief zijn kunnen anderen, hier wordt gewerkt; de situatie is te ernstig om na te denken over de binneninrichting. Dan gaat de deur open. Tien stappen nog en je bent binnen, in het kantoor van Benjamin Netanyahu, waartegenover de Oval Office aan de St. Pieterdom doet denken. Het is Netanyahu´s eerste interview sinds het begin van de Gaza-crisis; sinds de VN-stemming over Palestina en niet in de laatste plaats sinds de aankondiging van nieuwe bouwplannen voor nederzettingen. Hij schudt onze handen alsof hij walnoten zou willen kraken. “Ready?”, vraagt hij. Later wordt er zelfs gelachen.
Die Welt: Meneer de minister-president, de laatste keer dat we bij elkaar zaten voor een interview was in april. Sindsdien hebt u voortijdige verkiezingen aangekondigd, was er een minioorlog met de terroristen in Gaza en heeft Mahmoud Abbas een waarnemersstatus bij de VN gekregen voor een Palestijnse staat. Is het Midden-Oosten ingetreden in een fase van versnelde veranderingen?
Netanyahu: Absoluut. Het Midden-Oosten maakt enorme verschuivingen door. Hectische gebeurtenissen volgen elkaar op. Er is sprake van grote instabiliteit vanwege de spanningen binnen de Arabische samenlevingen. De strijd tussen het moderne en de Middeleeuwen is nog niet beslist en dat beïnvloedt alles wat we om ons heen meemaken. We zien dat de ene helft van de Palestijnse samenleving door radicale islamieten werd overgenomen, die door Iran worden ondersteund. De andere helft verwijdert zich van de vrede met unilaterale resoluties bij de VN.
Die Welt: Voordat de Palestijnen naar de VN gingen, heeft Israël gedreigd met harde tegenmaatregelen. Nu hebt u de bouw van nieuwe nederzettingen tussen Jeruzalem en de Maale Adumim aangekondigd. Als de bouw van nieuwe nederzettingen de optie van Israël is om op terug te vallen, is het moeilijk te geloven dat het echt geïnteresseerd is in vrede.
Netanyahu: Wij hebben strategische belangen en die zullen wij gezien de internationale druk aanhouden. Wat betreft toekomstige handelingen: dat hangt af van de Palestijnen. Als zij doorgaan unilateraal te handelen, dan zullen wij dienovereenkomstig ageren. Als zij terughoudender ageren, dan zullen wij ook terughoudend antwoorden.
Die Welt: Na de korte en terughoudende actie in Gaza lijkt het alsof Israël, door af te zien van een grondoffensief, internationaal gescoord zou hebben. Nu lijkt u dit krediet weer te verspelen. De Fransen en de Britten zouden zelfs gedreigd hebben met het terugtrekken van hun ambassadeurs.
Netanyahu: De Israëli´s zouden er intussen aan gewend moeten zijn dat er door de Europeanen niet fair naar hen geluisterd wordt, ook als wij iets anders verwachten. Omdat ieder objectief persoon weet dat Israël een belegerd en aangevallen land is. Wij zijn het enige land dat met genocide wordt bedreigd. We hebben gebieden direct naast onze steden opgegeven. Gebieden, die daarna door bondgenoten van Iran werden overgenomen en van waaruit duizenden raketten op onze steden werden afgeschoten en van waaruit openlijk tot onze vernietiging wordt opgeroepen.
Nu wordt er van ons verlangd om nog meer gebieden op te geven, direct naast Jeruzalem en Tel Aviv, zonder welke garantie dan ook van de andere kant om de joodse staat te erkennen, het conflict te beëindigen, noodzakelijke veiligheidsmaatregelen te nemen om te voorkomen dat voor de derde keer gebeurt wat er in Libanon en Gaza gebeurd is toen we ons terugtrokken. Hierover staat niets in de VN-resolutie. Deze is compleet eenzijdig en vormt een grote overtreding van de Palestijnse verzekering om niet naar de VN te gaan en de dingen door middel van vredesonderhandelingen op te lossen.
Dat alles werd nu opzij geschoven en uiteraard moeten wij onze vitale belangen bewaken, wat we doen. Maar aan het feit dat de Palestijnen hun verplichtingen uit de Akkoorden van Oslo gewoon in stukken hebben gescheurd, wordt zomaar voorbijgegaan. En ons antwoord, dat beheerst en zeer zeker veelmeer niet eens proportioneel is, wordt enorm opgeblazen. Dat is fair noch verstandig, omdat het de vrede niet dichterbij brengt. Het verwijdert hem. Dat verhardt het Palestijnse standpunt. En het zendt het signaal uit dat het geen zin heeft om verdragen voor de vrede te sluiten. Want als de ene kant dit overtreedt, hoeft zij hiervoor bij niemand geen rekening en verantwoording af te leggen.
Die Welt: Maar de plek waarop nu nederzettingen gebouwd moeten gaan worden, maakt de schepping van een Palestijnse staat in de toekomst erg moeilijk.
Netanyahu: Daar denk ik anders over. Men heeft het over een Palestijnenstaat, die Gaza en de Westelijke Jordaanoever omvat, zonder samenhangend territorium. Wij hebben het hier echter over een gebied dat ongeveer een tot twee mijl breed is en Jeruzalem met een voorstad verbindt, die in alle vredesplannen bij Israël zal blijven. Alle vorige Israëlische regeringen hebben het standpunt ingenomen dat deze voorstad, Maale Adumim met zijn 40.000 inwoners, in een definitieve oplossing deel zal uitmaken van Israël.
Maar deze regeringen hebben over de mogelijkheden gesproken tunnels, bruggen of straten te bouwen om Palestijnse bewegingsvrijheid mogelijk te maken. Om te zeggen dat dit een Palestijnse staat zou bedreigen, is niet waar en ook niet verantwoordelijk. Sowieso zijn we tot nu toe alleen nog maar begonnen met de planning, daarna zullen we verder zien. We zullen dan overeenkomstig datgene handelen wat de Palestijnen doen. Als ze niet unilateraal handelen, zijn wij ook niet van plan dit te doen.
Die Welt: Heeft de reactie van Frankrijk, Groot-Brittannië en Zweden u verrast?
Netanyahu: Ik denk dat in veel delen van Europa de bereidheid bestaat om altijd het slechtste over Israël aan te nemen. Dat maakt al vele jaren lang deel uit van onze geschiedenis in Europa. De mensen geloven ongelooflijke dingen over de Joden en velen nu ook over de joodse staat. Wat is dan onze grote misdaad? We bouwen in gebieden, die in een vredesakkoord bij Israël zullen blijven. En het gaat niet om een of andere vreemd grondgebied. Het is het land, waarin de Joden al bijna 4000 jaar lang leven. We spreken hier van voorsteden die tot het stadsgebied van Jeruzalem behoren. Hier wordt geen landkaart veranderd of van tevoren “verjoodst”.
Er is sprake van overgevoeligheid. Ik heb echter niets van deze overgevoeligheid gemerkt toen de Palestijnen de Akkoorden van Oslo overtreden hebben. Ze hebben niet het woord genomen toen president Abbas zijn solidariteit met de Hamas-terroristen tot uitdrukking bracht, die Israël met raketten beschieten. Ik heb ook niets gehoord toen ze het hadden over de aaneensluiting van Hamas en de Palestijnse Autoriteit. Ik beschouw dat als contraproductief.
De eenzijdige kritiek op Israël is alleen maar een signaal voor de Palestijnen dat ze ongestraft plechtige beloftes m.b.t. de vrede kunnen breken. Dat bespoedigt de vrede niet. Israël is bereid vrede te sluiten met een Palestijnenstaat. Maar de Palestijnen willen een staat zonder vrede. Veel van de Europese regering die hiervoor hebben gestemd, dachten daarmee de vrede te dienen. In werkelijkheid schaadt het de vrede, omdat het de Palestijnen leert dat ze internationale erkenning en legitimiteit kunnen verkrijgen zonder in te gaan op voor een vrede noodzakelijke compromissen.
Die Welt:Uw regering heeft ook besloten belastingbetalingen aan de Palestijnen stop te zetten, om hiermee nog openstaande stroomrekeningen van de Palestijnen te betalen. Enkele Israëlische veiligheidsdeskundigen waarschuwen echter om financiële middelen aan de PA te onthouden, omdat dit de Westelijke Jordaanoever zou kunnen destabiliseren en de veiligheidssamenwerking met Israël zou kunnen bedreigen.
Netanyahu: Zij zijn ons dit geld schuldig en ze hebben het niet betaald. Daarom hebben wij het recht om geld te houden dat zij ons schuldig zijn. Andere regeringen doen zoiets voortdurend met uitstaande schulden.
Die Welt: Sinds het begin van de Arabische opstanden lijkt Israël in toenemende mate belegerd te worden en in het defensief. Was de Gaza-oorlog de poging om weer in de aanval te gaan?
Netanyahu: Nee, deze was een reactie op het feit dat we om de 14 dagen met raketten werden beschoten. Een miljoen van onze burgers werden met honderden raketten beschoten. Geen land zou dat accepteren. Wij hebben krachtig, maar nauwkeurig gereageerd. De Palestijnse terroristen in Gaza richten op burgers, terwijl ze zich achter burgers verstoppen en begaan daarmee een dubbele oorlogsmisdaad. Israël daarentegen heeft als reactie de raketoperators en de raketten zelf aangevallen en het is ons gelukt om het einde van de raketbeschieting te bereiken met een minimum aantal civiele slachtoffers. Daarin zit het grote verschil. Zij willen het liefst zoveel mogelijk burgerslachtoffers, wij het liefst zo weinig mogelijk.
Het verschil in de methodes aan beide kanten reflecteert echter ook een verschil in de doelen. Wie op alle mensenrechten trapt en bereid is massa´s burgers af te slachten, heeft ook niets over voor de democratie of voor de vrede. In werkelijkheid roepen Hamas en andere terroristische subgroepen tot onze vernietiging op, tot een volkerenmoord. En ze worden openlijk door Iran ondersteund, dat eveneens tot volkerenmoord oproept. Wij zoeken vrede en samenleven en wij doen dat met uiterst verantwoordelijke en legitieme verdedigingsacties. Zij willen precies het tegendeel.
Die Welt: In Europa beschouwen velen u als een hardliner. Daarom heeft het menigeen verrast dat u geen grondoffensief in Gaza beval – net zoals veel Israëli´s, die eindelijk af wilden van de terroristen. Waarom hebt u voor terughoudendheid gekozen en dat, terwijl uw kabinet de grootste mobilisatie sinds de Libanonoorlog had besloten?
Netanyahu: Toen ik met de operatie was begonnen, had ik een duidelijk doel voor ogen. Ik wilde dat Hamas een prijs betaalt voor de aanvallen op onze steden en ik wilde het grootste deel van haar raketten met een grotere reikwijdte vernietigen, evenals een groot deel van hun projectielen met een reikwijdte van tot 40 kilometer.
Als deze doelen bereikt zouden zijn, en dat heb ik daarvoor ook tijdens de debatten in het kabinet gezegd, zouden we naar een wapenstilstand streven. En precies dat heb ik toen gedaan. Maar natuurlijk bestond steeds de mogelijkheid dat het zich tot een groter conflict zou uitbreiden. Daarom hebben we de reservisten gemobiliseerd. Toen bleek dat ze niet nodig zouden zijn.
Die Welt: Als je naar al die gevaren kijkt waardoor Israël wordt omringd: waarom zou iemand uw werk willen doen? Het schijnt de zwaarste baan ter wereld te zijn.
Netanyahu: (Lacht). Dat is een goede vraag, die echter blijkbaar niet door genoeg mensen gesteld wordt, omdat er al enkele zijn die mijn baan graag zouden willen hebben. Ik voel het als een diepe missie het joodse volk te beschermen en de unieke joodse staat. Wij bezitten een vreselijke geschiedenis op het grondgebied van Europa. Ons volk werd vermoord – zes miljoen mensen. Uit de as van de Holocaust schiepen we een staat. Deze staat wordt steeds opnieuw aangevallen, door Arabische landen en nu door terroristen, die door Iran ondersteund worden. En hij wordt altijd weer verbaal aangevallen, door belastering.
In onze geschiedenis, inclusief de Europese, was er een terugkerend patroon. Eerst werd het joodse volk slecht gemaakt, daarna werd het aangevallen. En dat slecht maken, de hetze, diende ertoe om de daaropvolgende aanvallen te legitimeren. En in veel opzichten is dat ook datgene wat de staat Israël overkomt. En de mensen kennen de feiten niet. Ze weten niet, dat we precies door die gebieden werden aangevallen die we nu zouden moeten teruggeven. Ze weten niet dat, nadat we Gaza verlieten, Iran onmiddellijk is binnengekomen om ons met raketten te beschieten.
Kunnen de mensen werkelijk serieus van ons verlangen om gewoon weg te gaan? Al deze gebieden op te geven? Dat is grond, waarop Abraham, Isaac en Jacob al gelopen hebben, waar mijn voorouders leefden, waar al 4000 jaar Joden zijn. Ik zeg niet dat daar niet ook een ander volk bestaat. Dat bestaat er en ik wil vrede met hem. En ik ben er klaar voor dat zij een eigen staat krijgen. Maar ik wil geen situatie meemaken, waarin wij volledig worden uitgeroeid als ze daar bij de voorsteden van Tel Aviv nog een door Iran ondersteunde terroristenstaat oprichten die ons overleven bedreigt.
Die Welt: U en uw broer zaten beide in het leger. Uw oudere broer kwam bij een commandoactie om het leven, u raakte gewond. Maakt u dar harder of vastberadener? Zijn er dingen, die de generatie Europese politici, met wie u te maken hebt en die allemaal na de Tweede Wereldoorlog werden geboren, die het niet begrijpt, omdat u op grond van verschillende ervaringen geen gemeenschappelijke taal vindt?
Netanyahu: Als je eenmaal in de oorlog was, wil je dat nooit weer. Ik raakte bij een reddingsactie voor een gekaapt Sabena-vliegtuig gewond. Het is geen bijzonder aangename ervaring om door geweervuur gewond te raken. En het is tragisch een broer te verliezen, zoals ik, of een echtgenoot, een vader of een zoon. Een ieder, die in de oorlog was, doet zijn best om nog een oorlog te voorkomen. Dat is iets dat heel sterk is en daarom denk ik heel zorgvuldig over de consequenties na voordat ik over een militaire actie beslis. Dat zit heel diep in me.
Anderzijds weten we dat we ophouden te bestaan als we ons niet kunnen verdedigen. Voor de oprichting ban de joodse staat waren we weerloos. Men kon ons rond blazen als een blad in de wind. We werden verbrand als afval. En daarom werd de joodse staat opgericht, onder andere, om de Joden een thuisland te geven, maar ook om hen het vermogen tot zelfverdediging te geven.
Onze vijanden weten dat ze op het slagveld en met legitieme middelen niet van ons kunnen winnen. Daarom maken ze tegen ons gebruik van twee soorten wapens: het wapen van de terreur – raketten op onze steden. En het wapen van de leugen. Door Israël als machtige Goliath te beschrijven, hoewel het in werkelijkheid een David is, die van alle kanten tegenover zoveel uitdagingen staat, door mensen, die het voorzien hebben op onze vernietiging.
Wij willen hen niet vernietigen. Wij willen de Palestijnen niet vernietigen. Wij willen in vrede met hen leven. We zetten niet eens een fractie van onze macht in, omdat wij grenzen stellen aan het gebruik van onze militaire macht. Als je soldaat bent, dan ken je deze grenzen, zoals ik deze ken als voormalig soldaat. Maar het verschil is: wij willen in vrede met onze buren leven en zij proberen ons of uit te roeien, door ons frontaal aan te vallen, of een staat te vestigen die niet in vrede met ons leeft. Beide zijn onacceptabel.
Die Welt: Toen de Arabische revoluties begonnen, heeft Israël gewaarschuwd voor de consequenties. Nu lijkt het erop dat de radicaalislamitische bewegingen de grootste profiteurs van deze ontwikkelingen zijn en dat Israëls handen in de regio in toenemende mate gebonden zijn. Hoe manoeuvreert u door zo´n soort omgeving. Hebt u het gevoel dat de Israëls speelruimte kleiner wordt?
Netanyahu: Het is zeer zeker een uitdaging. We hadden de afgelopen drie decennia een stabiele vrede met Egypte en al decennia lang een informele met Jordanië, die in het midden van de jaren-90 toen een officiële vrede werd. Wij waarderen dat zeer en hopen dat deze vrede standhoudt. We zien echter ook wat er in Syrië gebeurt. We zien Irans wapenwedloop naar de atoombom. We zien de massa´s wapens, die vanuit Iran en Libië naar de Sinai en Gaza komen. Dat betekent allemaal nieuwe uitdagingen. Maar het heeft niets met Israël te maken. Het heeft te maken met de instabiliteit van de samenlevingen in het Midden-Oosten, het feit dat de waarden van de liberale democratie hier geen wortel hebben geslagen.
De mensen moeten politiek en economisch ingebonden worden. En in veel delen van het Midden-Oosten heeft dat niet plaatsgevonden. Omdat er geen economische ontwikkeling bestaat, is er sprake van een algemene frustratie en een toestroom naar radicaalislamitische bewegingen, die eenvoudige oplossingen aanbieden, maar in werkelijkheid niets oplossen. Dat zal nog enige tijd duren. We moeten alles doen wat we kunnen om ons sterk te maken voor deze tussenfase. We hebben moeilijke tijden doorstaan, dat zullen we nu ook weer doen.
Die Welt: Israëls welzijn wordt niet alleen door externe ontwikkelingen bedreigd. Het productieve deel van de Israëlische samenleving schijnt steeds kleiner te worden. Je zou het een vermorzelde middenklasse kunnen noemen. Dat zijn diegenen, die belasting moeten betalen en ook het leger ingaan. Volgens de OSCE valt ook het Israëlische onderwijssysteem terug. Wat zou een nieuwe regering Netanyahu doen om dat te veranderen?
Netanyahu: Ten eerste is onze economie taaier gebleken dan de meeste ontwikkelde volkseconomieën in de wereld. We staan tamelijk hoog wat betreft onze groeicijfers en onze werkloosheid, die bij 7%l ligt, bijna 5% onder het Europese gemiddelde. We hebben de afgelopen drie jaar honderdduizenden banen in Israël gecreëerd, omdat we de economie op verantwoordelijke wijze hebben geordend en het mogelijk hebben gemaakt voor de privésector om nog steeds innovatief te zijn en winst te maken.
Tegelijkertijd nemen er meer ultraorthodoxen en Arabieren aan het arbeidsproces deel. Het gaat in de eerste plaats om een probleem van ultraorthodoxe mannen en Arabische vrouwen. Wat betreft ons onderwijssysteem, we hebben dramatische hervormingen doorgevoerd, ons hoger onderwijs, dat een wereldnaam heeft, verbeterd, maar ook hervormingen doorgevoerd in het kleuteronderwijs en de daarop volgende vormen van onderwijs. Ik denk dat we de resultaten daarvan weldra in internationale vergelijkende testen kunnen zien.
Die Welt: Ik ontmoet veel jonge Israëli´s die naar Berlijn zijn getrokken en als je naar New York gaat, vind je daar veel intellectuele jonge Israëli´s, die daar leven, weken en hun ondernemingen oprichten. Bent u bang dat de stress in Israël, de politieke situatie, enkele van de knapste koppen het land uitdrijft naar plaatsen waar ze zich veiliger voelen?
Netanyahu: Dat gebeurt inderdaad, maar er is ook sprake van het tegenovergestelde. We hebben de afgelopen drie jaar uitmuntende centra opgericht, waarmee we proberen Israëli´s uit het buitenland terug te halen – Israëlische wetenschappers en academici, die toonaangevend zijn op de terreinen van techniek, geneeskunde en de levenswetenschappen.
Daarmee hadden we een opmerkelijk succes. Ze zijn teruggekomen uit Harvard, Stanford, MIT, de beste universiteiten van Amerika en elders vandaan. We bouwen een nieuwe geneeskundige universiteit in Sefad in Galilea, die een wereldcentrum zal worden voor de levenswetenschappen en de biomedische industrie. We zien enorme ontwikkelingen in de biotechnologie, de cybertechnologie en op andere terreinen. En we bezitten de meest robuuste Venture-Capital-Industrie, in ieder geval op het oostelijk halrond.
Dus te midden van al die problemen, waarover we hier gediscussieerd hebben, heeft Israël altijd één regel opgevolgd: we houden er aan vast ons land te ontwikkelen en op te bouwen. Ons bevolkingsaantal is vertienvoudigd, door natuurlijke groei en immigratie. Ons bruto sociaal product per hoofd van de bevolking lag ooit op het niveau van dat van onze buren en is nu in veel gevallen 15 maal zo hoog. Israëlische onderzoekers hebben, gerekend per hoofd van de bevolking, meer Nobelprijzen gewonnen dan welk ander land dan ook.
Ik heb dus heel veel vertrouwen in de kracht van de creativiteit die wij bezitten. Ons land bezit een fundamentele robuustheid, wellicht vanwege ons uniek verleden. De mensen realiseren zich dat de geschiedenis het joodse volk geen tweede kans zal geven. Dit is onze kans. Dat is ons land. Dit is onze staat, en we moeten deze zowel beschermen als verder ontwikkelen, terwijl we doorgaan naar het zoeken van een duurzame en verdedigbare vrede met onze buren.
Die Welt: Uw Likoed-partij is tijdens de voorverkiezingen duidelijk opgeschoven naar rechts. Hoe voelt het voor een man met uw politieke en ideologische geschiedenis om plotseling aan de linker rand van de eigen partij te staan?
Netanyahu: Nou, ik vind dat een beetje overdreven. Ik vertegenwoordig datgene dat ik beschouw als de opvattingen van de meeste Israëli´s. En als mensen aan de macht komen of in leidende posities, dan matigen ze normaalgesproken hun posities met een dosis realisme.
Die Welt: Zoals u dat hebt gedaan?
Netanyahu: Natuurlijk, dat gaat bij iedereen zo. Ik denk dat de mensen niet aandachtig gevolgd hebben wat ik de afgelopen jaren heb gezegd over mijn wens om een duurzame vrede met onze buren te bereiken. Er heeft in Israël een interessante verandering plaatsgevonden. De mensen zijn naar echts opgeschoven, maar deze ruk naar rechts geldt alleen voor veiligheidskwesties. Ze hebben helemaal geen ruk naar rechts gemaakt wat betreft hun bereidheid om vrede te sluiten.
Ze willen een harde hand in vragen wat betreft de veiligheid, omdat dit de natuurlijke reactie van een volk is dat duizenden raketten op zijn steden heeft zien neerkomen. Maar de Israëli´s blijven verplicht aan de vrede. Zo´n gelijksoortige beweging hebben we niet aan Palestijnse zijde gezien en we hopen dat deze er ooit zal komen. Maar zelfs als het zover komt, dan zal deze vrede door zeer robuuste veiligheidsmaatregelen beschermd moeten worden, omdat we gezien hebben wat er daarvoor gebeurd is.
We hebben een gebied verlaten, hebben aan president de sleutel tot de Gazastrook overhandigd, en binnen enkele dagen heeft Hamas hem eruit gegooid en is Iran in het gebied opgedrongen. We kunnen dat niet nog een keer toestaan. Daarom moeten we over een vrede onderhandelen die verdedigd kan worden. Een vrede, die men niet verdedigen kan, zal in het Midden-Oosten nog geen twee weken lang standhouden.
Die Welt: In de Gaza-oorlog hebben de Duitse regering en bondskanselier Angela Merkel persoonlijk zich zeer duidelijk achter Israël opgesteld en zijn recht om zich tegen raketten uit Gaza te verdedigen. Van de andere kant hebben veel Israëli´s verwacht dat Duitsland tegen het Palestijnse initiatief bij de VN zou stemmen. Komt u met gemengde gevoelens naar Berlijn?
Netanyahu: Ten eerste weet ik de ondersteuning van bondskanselier Merkel en de Duitse regering tijdens de Gaza-operatie te waarderen. Tegelijkertijd zou het oneerlijk zijn als ik niet tegen u zou zeggen dat ik teleurgesteld was over het Duitse stemgedrag bij de VN, net als veel mensen in Israël. De mensen zijn van mening dat er een speciale relatie bestaat tussen Duitsland en Israël.
Ik denk dat bondskanselier Merkel van mening was dat deze stem op een bepaalde manier de vrede zou stimuleren. In werkelijkheid is het tegendeel gebeurd: na de stemming in de VN maakt de Palestijnse Autoriteit onder president Abbas aanstalten om zich te verenigen met de terroristen van Hamas. De resolutie heeft er niet toe opgeroepen de joodse staat te erkennen of het conflict met ons te beëindigen of veiligheidsgaranties te hebben.
Zij heeft de Palestijnen aangemoedigd om een hardere positie in te nemen en niet te gaan onderhandelen. Dus ondanks de goede bedoelingen van de Duitse blanco stem vind ik dat deze voor het tegendeel heeft gezorgd. Ze heeft de vrede teruggeworpen. Daarom verheug ik me op de gelegenheid om met kanselier Merkel te discussiëren hoe we nu vooruitgang kunnen boeken.
Die Welt: U hebt dit jaar uw vader verloren. Hij was een bekend historicus. Welk geestelijk erfgoed heeft hij u nagelaten, wat waren de belangrijkste politieke boodschappen die hij u heeft geleerd?
Netanyahu: Mijn vader was een groot historicus, men zou hem een groot historicus in de zin van de 19e eeuw kunnen noemen. Van dat kaliber was hij en hij heeft enkele fantastische werken geschreven, bijvoorbeeld dat over de Spaanse Inquisitie. Hij is met 102 jaar overleden, heeft dus een eeuw aan wijsheid opgehoopt. Hij heeft tegen mij gezegd dat volgens hem het grootste gevaar voor een levend organisme gelegen zou zijn in het onvermogen om gevaren vroegtijdig te onderkennen.
Dat is iets wat bijvoorbeeld het joodse volk meerdere malen heeft geplaagd, uiteraard inclusief de Holocaust. En dat het uiteraard de verantwoordelijkheid van politieke leiders is om hun volk te beschermen. Deze lessen heb ik mij ter harte genomen. De tweede zaak die hij me geleerd heeft, is dat vrede alleen met de sterke wordt gesloten. Niemand zal vrede met Israël sluiten als we ons niet kunnen verdedigen. Dat is iets dat de Israëli´s instinctief begrijpen.
Dit hier is een hele harde buurt en we moeten in staat zijn onszelf te verdedigen om vrede te verkrijgen. De derde zaak die hij mij als vader heeft geleerd, is de vrede op waarde te schatten, een situatie op waarde te schatten, waarin men zijn liefste familieleden niet kan verliezen. Ik heb zelf kinderen en kleinkinderen. Ik zou willen meemaken hoe ze in vrede leven.
Die Welt: U zei dat Israël zich in een hele harde buurt bevindt. Wat doet u zelf voor uw zielenrust? Wat doet u voordat u naar bed gaat om na alles uw bloeddruk naar beneden te brengen?
Netanyahu: Ik kijk naar History Channel op tv. Als er iets op is dat goed is, blijf ik nog een poosje wakker. Als het slecht is, val ik onmiddellijk in slaap. En ik lees heel veel.
Die Welt: Geschiedenisboeken?
Netanyahu: Ik lees over geschiedenis, politiek, economie. Vaak ook een goed toneelstuk, ook al is het beter om het in een theater te zien. Ik heb zojuist “Kopenhagen” nog een keer gelezen. Het is een goed toneelstuk over Niels Bohr en Werner Heisenberg, die elkaar in Kopenhagen ontmoeten, ik geloof in het jaar 1942. Een zeer interessant stuk.
Die Welt: Welk boek heeft de laatste tijd echt indruk op u gemaakt?
Netanyahu: Het boek van een Israëlische professor, “A Brief History of Man” (Een korte geschiedenis van de mensheid). Een heel goed boek. Het gaat een paar miljoen jaar terug. Maar als het om Israël gaat denken velen dat er voor de Zesdaagse Oorlog geen geschiedenis zou zijn geweest. Alsof alles op de dag zou zijn begonnen waarop wij de gebieden bezet hebben. Hoe zit het dan met het feit dat wij in 1920 door deze gebieden werden aangevallen, dus een halve eeuw voor 1967 – waar ging het toen dan om? De Palestijnse Arabieren beheersten deze gebieden. De Arabische landen bezaten deze gebieden. Waarom hebben ze ons van daaruit aangevallen? Als de bezette gebieden de bron van het conflict zijn, waarom werden we 47 jaar geleden daarvoor dan aangevallen? Omdat ze gewoon niet de oorzaak van het conflict zijn.
De oorzaak is de vijandigheid tegenover de staat Israël, binnen welke grenzen dan ook. De constante herhaling van anti-Israëlische propaganda heeft de resultaten van dit conflict in zijn oorzaken veranderd. Een feit is dat wij in de bezette gebieden zijn vanwege een daaraan voorafgaande poging om onze staat in de Zesdaagse Oorlog te wurgen, wat wij verhinderd hebben. Nu wordt dat tot oorzaak gemaakt. Maar als wij gebieden, die we in 1967 hebben overgenomen, verlaten, zoals Gaza, vuren ze nog steeds raketten op ons af en vragen wij aan ze: “Waarom doen jullie dat? Als we Gaza verlaten hebben, waarom schieten jullie dan op Tel Aviv?” Dan antwoorden zij: “Omdat we Palestina willen bevrijden.” Wij zeggen: “Wat bedoelen jullie daarmee, de Westelijke Jordaanoever? Jullie bedoelen waar de andere Palestijnen zijn?” Zij antwoorden: “Nee. Tel Aviv. We willen Tel Aviv, we willen Haifa, we willen Jeruzalem, we willen Ashdod, we willen Beër Sjeva.”
Dat is de wortel van het conflict: de weigering om vrede met Israël te sluiten, om het even binnen welke grenzen. Op het moment dat er een Arabische leider is die een echt compromis wil sluiten, de staat Israël wil erkennen en vrede wil, op dat moment heeft Israël ook vrede gesloten – zoals in het geval van Anwar al-Sadat, in Egypte en de overleden koning Hoessein van Jordanië. Ik zou direct vrede met Abu Mazen (Mahmoud Abbas) sluiten als hij vrede zou willen. Maar hij ging liever naar de VN.
Zijn toespraak daar was niet de toespraak van een man die vrede wil. Het was een verschrikkelijke ophitsing, vol gif. Het was niet de manier waarop een leider zou spreken die zijn volk op een vrede voorbereidt. En als dat eenmaal verandert, zal hij zien dat Israël heel snel zal reageren.
Die Welt: Uw familie is nu een politieke dynastie in Israël. Uw grootvader was al belangrijk, ook uw vader speelde een belangrijke rol. Nu bent u minister-president en uw broer was een oorlogsheld. Hoe zit het met uw zoons? Interesseren die zich voor politiek? Denken ze erover na om in de voetsporen van hun vader te treden?
Netanyahu: Geen vader, niemand in deze functie, zou willen dat de eigen kinderen in de politiek gaan. Het is niet bijzonder aangenaam. Natuurlijk kan men vele dingen realiseren, maar het is niet precies datgene wat je voor je kinderen wenst.
Die Welt: U zou uw kinderen dus aanraden het niet te doen?
Netanyahu: Ja, dat doe ik voortdurend. Ik weet weliswaar niet of het helpt, maar ik probeer het in ieder geval. Kinderen en jonge mensen, mijn zoons zijn 18 en 21 jaar oud, zijn buitengewoon goed geïnformeerd. En ze volgen de politiek en natuurlijk mijn rol daarin. Vaak zou ik graag willen dat ze daarin een keer pauze zouden kunnen nemen. Als ik dat al niet kan, dan hoop ik dat zij dat kunnen.
Die Welt: Discussieert u vaak met ze, maakt u ruzie over politieke onderwerpen?
Netanyahu: Natuurlijk hebben wij onze discussies, maar ze zijn geweldige jongens. Eentje heeft op 15-jarige leeftijd de nationale Bijbelwedstrijd gewonnen. Iedere zaterdag na het middageten gaan we bij elkaar zitten en lezen we een passage uit de Bijbel. Vroeger heb ik hem wat bijgebracht, nu brengt hij mij normaalgesproken iets bij. Hij is heel belezen. Vaak vluchten we in het verleden en vaak vluchten we in de toekomst en praten dan over de ontwikkelingen op het gebied van de technologie en wat er in de 21e eeuw nog allemaal zou kunnen gebeuren. Mijn zoon zal dat meemaken; ik niet.
