Vertaling en bewerking: Likoed Nederland.
De golf van anti-Westerse rellen die door de islamitische wereld gaat, zal geleidelijk verdwijnen. Vooral omdat de regimes in de islamitische landen – van Indonesië tot Algerije – beseffen dat deze golf hen uiteindelijk meer bedreigt dan het Westen.
Toen de rellen voor het eerst uitbraken – nadat de anti-islam film met Arabische ondertitels op Youtube was geplaatst – toonden de regimes in de moslimlanden sympathie en begrip voor de woede en het geweld van de massa’s. Er werd afgezien van maatregelen om de Amerikaanse, Britse en Duitse ambassades te beschermen. De mensen op straat voelden de steun van de overheid en gingen er op los, om vijf redenen:
Echte woede
De rellen braken uit onder meer als gevolg van echte woede in de Arabische wereld over de film, die terecht werd beschouwd als een opzettelijke belediging van de profeet Mohammed en een poging om het imago van de islam te bezoedelen. Elke islamitisch kind wordt geleerd dat de profeet en de Koran heilig zijn. Daarom wekt elke aanval daarop – zoals van deze film – onder veel moslims een gevoel van een bijna existentiële bedreiging op, maar ook angst en frustratie. Al deze gevoelens kwamen naar boven in een uitbarsting van woede en geweld.
Frustratie
Een tweede reden is wat wordt aangeduid als de “cognitieve dissonantie” die moslims wereldwijd al een jaar of 200 voelen. Aan de ene kant wordt ze vanaf hun geboorte geleerd dat de islam een bron van trots is en van prestaties op elk gebied – zoals het was tijdens de gouden periode van de islam. Maar aan de andere kant is de frustrerende realiteit dat – ondanks hun oliereserves – veel moslims geen aansluiting kunnen vinden bij de moderne wereld of daarin succes hebben. Een grote groep moslims heeft problemen met het dagelijks kunnen voeden van hun kinderen, terwijl ‘de ketters’ in het Westen onvoorstelbaar succes hebben, op elk terrein. Dit leidt tot gevoelens van onzekerheid, minderwaardigheid en overgevoeligheid voor een eventuele belediging van de Arabische eer.
Blijvende onrust
De derde reden is de huidige situatie, ontstaan als gevolg van de onrust in de Arabische wereld. Plotseling werd het volk op straat een belangrijke factor, die zijn wil kon opleggen aan de nieuwe Arabische regimes. Die zijn voorzichtig met het volk, uit angst voor eenzelfde lot zoals bijvoorbeeld Moebarak heeft getroffen. Dit speelt in Egypte, Tunesië, Jemen, Libië, Irak, Jordanië en zelfs in de Palestijnse Gebieden. In het verleden konden de Arabische dictaturen hun wil opleggen aan de mensen met enorme dwang en repressie. Als gevolg van de revoluties zijn het nu de mensen op straat die hun wil opleggen aan de regimes. De regimes in Egypte, Libië en Jemen gingen zelfs zo ver dat zij de woede en het geweld van de massa’s in reactie op de anti-islam film rechtvaardigden.
Misbruik salafisten
De door wereldwijde jihad geïnspireerde, goed georganiseerde terreurgroepen maakten gebruik van de chaotische situatie die ontstond door de rellen. Het gebeurde in Libië afgelopen dinsdag en vervolgens in de Sinai en Afghanistan. Dit zijn groepen die consequent strijden tegen het Westen, de VS en de seculiere Arabische regimes. De afgelopen twee jaar zijn deze groepen machtiger geworden en hebben zich massaal kunnen bewapenen, omdat de regimes die hun in toom hielden zijn gevallen.
Zwakte van het Westen
De vijfde oorzaak van de islamitische rellen is de zwakke reactie van het Westen in het algemeen en de Amerikaanse regering in het bijzonder. De verklaring van het de Verenigde Staten – die door Duitsland werd overgenomen – veroordeelde eerst de belediging van de islam en zei daarnaast heel voorzichtig dat er “geen rechtvaardiging is voor dit soort zinloos geweld.”
Een dergelijke verklaring kan redelijk klinken in Londen of Berlijn, maar in de islamitische wereld werd het geïnterpreteerd als een erkenning van schuld door de VS. Dus vanuit de moslims gezien was het een legitimatie voor het geweld.
Hoe verder?
Ondanks de gemaakte fouten is het niet te laat om de situatie recht te zetten. De VS kan nog steeds effectief druk uitoefenen op de nieuwe Arabische regimes die leunen op Amerikaanse hulp – zelfs op de islamistische regimes. En het kan haar militaire macht laten zien, bijvoorbeeld door ruime inzet van mariniers bij de bewaking van de ambassades.
En het was natuurlijk niet verkeerd dat Westerse regeringen afstand nemen van het opzettelijk beledigen van welke religie dan ook. Dat hoort bij de Westerse beschaving. Maar tegelijkertijd dient men dan te laten zien ook pal te staan voor Westerse waarden, waaronder de zo belangrijke vrijheid van meningsuiting.
Op die manier kan de getoonde zwakheid weer gerepareerd worden.
