Artikel van Likoed Nederland in het Nederlands Dagblad en de Gelderlander, 28 en 29 november 2011.
Het Tahrirplein in Cairo stroomde de afgelopen weken vol. Met demonstranten die vrije verkiezingen eisen en een einde aan de corruptie en zelfverrijking waaraan de machthebbers in Egypte zich al decennia lang schuldig maken. Maar ook met veel demonstranten die de islamitische shariawetgeving willen invoeren, het verbod op vrouwenbesnijdenis willen opheffen en die van Egyptenaren die een ander geloof aanhangen dan de islam weer tweederangs burgers willen maken.
Niet uniek
Bovenstaande onlusten zijn niet uniek. Egypte heeft een lange traditie van onrust en oproer waarbij in het verleden vooral Joodse Egyptenaren het doelwit waren. Eeuwenlang waren er om de zoveel jaar aanvallen op de circa 80.000 Joodse inwoners van Egypte wiens voorvaderen meer dan 3.000 jaar geleden in dit land waren neergestreken. Soms werden daarbij alleen Joodse bezittingen vernield, vaak vielen hierbij echter ook dodelijke slachtoffers.
Zo vielen er in 1945, het jaar dat de Tweede Wereldoorlog eindigde, bij weer een aanval op de Joodse wijk in Cairo meer dan 10 doden. Drie jaar later, in 1948, liep het helemaal uit de hand en werden meer dan 70 Egyptische Joden met messen en bijlen afgeslacht. Vele Joodse bezittingen, waaronder een eeuwenoude synagoge, werden toen vernield en in brand gestoken.
Als gevolg van deze aanslagen en vele nieuwe discriminerende anti-Joodse maatregelen van de Egyptische regering begonnen de Egyptische Joden na de Tweede Wereldoorlog massaal te emigreren. De meesten van hen vertrokken naar Israel, het land dat in 1948 was ontstaan na een zeer bloedige oorlog tegen de Arabieren. Al hun bezittingen moesten deze Joodse vluchtelingen zonder enige financiele compensatie achterlaten: de Egyptische overheid confisceerde alles.
‘Nieuwe Joden’
Anno 2011 zijn de bijna 8 miljoen Koptisch-Egyptische christenen de ‘nieuwe Joden’ van Egypte geworden. Nu worden zij vernederd, gediscrimineerd en vermoord, en slaan zij massaal op de vlucht.
Zo werd 5 oktober dit jaar een vreedzame demonstratie van Koptische christenen in Cairo ruw verstoord toen het Egyptische leger met pantserwagens op hen inreed. Maar liefst 26 Kopten vonden de dood. Politicoloog en Koptisch christen Monique Samuel vertelde een dag later in het Tv-programma Pauw & Witteman dat ten tijde van bovenstaande demonstratie op de Egyptische staattelevisie “alle burgers van goede wil” werden opgeroepen “het leger te helpen omdat de christenhonden Egypte aan het overnemen zijn”. Waaruit blijkt dat de christenen in Egypte niets van hun eigen overheid hoeven te verwachten als het om hun veiligheid gaat.
Dit terwijl Egypte anno 2011 absoluut niet meer veilig is voor christenen. Hetgeen blijkt uit de zelfmoordaanslag die Nieuwjaarsdag 2011 in een volle kerk in Alexandrie werd uitgevoerd waarbij 23 Koptische christenen om het leven kwamen. Of toen in mei dit jaar talloze christenen werden afgeslacht bij een val van fundamentalistische moslims op drie kerken in de Egyptische stad Imbaba.
Ontvluchten
Als gevolg van bovenstaande onlusten en vele andere tegen christenen en kerken gerichte aanslagen zullen waarschijnlijk alleen al dit jaar meer dan 250.000 Kopten Egypte ontvluchten, zo meldde het Reformatorisch Dagblad in oktober 2011.
Anders dan de Egyptische Joden in 1948 kunnen de Egyptische christenen echter niet naar een eigen christelijk land in het Midden-Oosten vluchten. De Egyptische Joden konden na 1948 naar Israel emigreren, eeuwen van onderdrukking en discriminatie achter zich latend. De 8 miljoen Koptisch-Egyptische christenen hebben echter niet een eigen christelijk ‘Israel’, en kunnen dan ook niet anders dan hopen dat een westerse regering hen als vluchteling wil opnemen.
Van de 80.000 Joden die in 1935 in Egypte woonden zijn er tegenwoordig nog zo’n 100 over. Meer dan 3.000 jaar Joodse geschiedenis in Egypte is in de 20e eeuw in minder dan 20 jaar weggevaagd. Een situatie die overigens niet uniek is. Want van de 900.000 Arabische Joden die in 1935 in landen als Libie, Syrie, Marokko, Algerije en Irak woonden zijn er anno 2011 nog maar een paar duizend over. De meesten zijn allang geleden naar Israel gevlucht .
Het is te hopen dat de 8 miljoen Koptische christenen, die al 2.000 jaar in Egypte wonen, niet hetzelfde lot zal treffen. Gezien de huidige instabiliteit en nieuwe geweldsspiraal in Egypte ziet hun toekomst er echter somber uit.
