Persbericht Likoed Nederland, 12 juni 2011.

President Obama kreeg flinke kritiek op zijn uitspraak dat de lijnen van 1967 uitgangspunt van de onderhandelingen tussen Israel en de Palestijnen zouden moeten zijn.

Maar het Witte Huis heeft nu een verklaring afgegeven dat zijn woorden verkeerd begrepen zouden zijn; ook wat Obama betreft is terugkeer naar de lijnen van 1967 niet meer aan de orde. Hij verklaart tevens – voor het eerst – dat hij volledig achter de belangrijke toezeggingen aan Israel van zijn voorganger Bush staat:

“President Obama heeft gezegd dat de basis van de onderhandelingen duidelijk is: de lijnen van 1967 echter met wederzijds overeengekomen uitruil van gebied, zodat veilige en erkende grenzen tot stand komen voor beide landen.

Deze lijnen zullen veranderen als gevolg de nieuwe demografische realiteit en de behoeften van beide kanten. Deze formule (….) is volledig in overeenstemming met de standpunten van eerdere Amerikaanse regeringen, waaronder de brieven in 2004 van Bush aan Sharon.”

De kritiek op Obama bleek uit de 26 staande ovaties – zowel van Republikeinen als Democraten – in het Amerikaanse Congres voor het andere, meer realistische standpunt van de Israelisch premier en Likoedleider Benjamin Netanjahoe. En het bleek tevens uit de keiharde, uiterst negatieve commentaren in de Amerikaanse media (zie: Amerikaanse kranten: afgang Obama, triomf Netanjahoe).

Die stelden dat grenscorrecties nodig zijn om zo de veiligheid van Israel ook in de toekomst te kunnen garanderen. Iets wat geen overbodige luxe is gezien de zeer onrustige situatie op dit moment in de buurlanden als bijvoorbeeld Syrie, een land dat Israel al meer dan zestig jaar vijandig gezind is.

Waarom is de terugkeer naar de lijnen van 1967 niet realistisch?

1. Vanwege historische rechten. De eeuwenoude Joodse wijk van Jeruzalem bijvoorbeeld is in 1948 – in strijd met het VN delingsplan – veroverd door het Jordaanse leger en met geweld etnisch gezuiverd van alle Joden. De toegang tot de meest heilige plaats van het Jodendom – de Tempelberg met de Klaagmuur – werd de Joden verboden. Er is toch niemand die van Israel verwacht dat dit herhaald zou moeten worden?
2. Er is sindsdien veel veranderd. Zo is het inwonertal van Jeruzalem enorm gegroeid, onder meer door nieuwe Israelische buitenwijken (op voorheen onbewoonde kale berghellingen trouwens).
3. Israel heeft sinds haar oprichting te lijden onder Arabische agressie. Zo werd ook de Westbank veroverd omdat Jordanie in 1967 Israel aanviel. De autonomie van de Palestijnen op de Westbank leverde een golf van zelfmoordaanslagen op. De terugtrekkingen uit Libanon en Gaza werden gevolgd door rakettenregens. Agressie dient niet beloond te worden.
4. Er zijn nooit officiele, internationaal erkende grenzen geweest. Wat vaak wordt aangeduid als “de grenzen van 1967″ zijn in feite de wapenstilstandslijnen van 1949. Daarom spreekt president Obama terecht van ‘lijnen” en niet van “grenzen”. Juridisch geldt voor de Westbank het mandaat van de Volkerenbond van 1922 (toewijzing als Joods Nationaal Tehuis) en de befaamde VN resolutie 242 (‘land voor vrede’). Die zegt dat Israel in ruil voor terugtrekking uit in 1967 veroverde gebieden recht heeft op “veilige grenzen”. De wapenstilstandslijnen van 1949 – met Israel op zijn smalste punt maar 15 kilometer breed – zijn overduidelijk onverdedigbaar.

Bovenstaande is door eerdere Amerikaanse presidenten erkend. Zo ging het compromisvoorstel van president Clinton in het jaar 2000 ervan uit dat Israel 7% van de Westbank – daar waar de Israelische bevolking de meerderheid vormt – zou behouden.

In ruil daarvoor zouden de Palestijnen 5% grondcompensatie krijgen. Dit voorstel werd door Israel aanvaard, de Palestijnen reageerden echter door een zeer bloedige tweede intifada te ontketenen.

President Bush legde dit in 2004 zelfs vast in een schriftelijke toezegging. Aanleiding hiervoor was de vrijwillige terugtrekking van Israel uit Gaza, zonder dat de Palestijnen daar vrede voor terug gaven.

President Bush schreef: “In het licht van de nieuwe realiteit op de grond, waaronder grote Israelische bevolkingscentra, is het onrealistisch om te verwachten dat de uitkomst van de definitieve status van de onderhandelingen een volledige terugkeer naar de wapenstilstandslijnen van 1949 zal zijn.”

(Dit document is te vinden op: Plan voor de terugtrekking uit Gaza en de samenhangende Amerikaanse toezegging, met de “grote Israelische bevolkingscentra” worden de grote nederzettingblokken en de nieuwe buitenwijken van Jeruzalem bedoeld.)

Deze toezegging wordt dus nu alsnog overgenomen door president Obama.