7 februari, 2009.
Het wapengekletter in Gaza laait weer op. Toevallig hield de gerenommeerde trendwatcher Adjiedj Bakas (www.bakas.nl) er zijn ‘winterstop’ toen de strijd vorige keer losbarstte. Hij ging op zoek naar de onderliggende oorzaak van het Palestijnse probleem. Zijn dwarse inzichten staan in het boek Microtrends Nederland, dat binnenkort verschijnt. Op Pluspost een eerste voorpublicatie.
Het wapengekletter in Gaza is van de voorpagina’s van de kranten verdwenen. De twee partijen die elkaar al langer dan een eeuw in een houdgreep houden gaan weer over tot de orde van de dag. Deze mini-oorlog, zeker niet de laatste in dit kruitvat, leidde voor het eerst tot onrust in Nederland. Met name Marokkaanse Nederlanders demonstreerden tegen Israels bezettingspolitiek, daarbij gemakshalve de eigen Marokkaanse bezetting van de Westelijke Sahara negerend.
In Amsterdam hield een school enkele minuten stilte voor de slachtoffers in Gaza. Bange bestuurders gingen fluks een kopje thee drinken bij hun islamitische burgers, bang dat de emoties uit de hand zouden lopen. Een synagoge werd getroffen door een molotov-cocktail. What’s new? Toch was dit mini-oorlogje anders dan de andere in het altijd roerige Midden-Oosten. Toevallig hield ik er mijn ‘winterstop’ toen het geknok losbarstte. De Microtrends over deze mini-oorlog op een rijtje.
Naar opinieverandering in Nederland
Decennialang stonden Nederlanders in het conflict tussen de Arabieren (nu 300 miljoen mensen) en Israel (6 miljoen joden) in grote meerderheid aan de kant van Israel. Dat veranderde geleidelijk in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Toen veranderde de sympathie van vele Nederlanders. Israel verloor zijn underdog-positie en van oudsher steunen Nederlanders graag underdogs, terwijl Britten en Amerikanen – en dat is cultureel zo bepaald – juist de sterke partij in een conflict steunen. De Arabieren in Gaza en op de Westoever kregen toen in plaats van de naam Arabier die van Palestijn (afgeleid van Filistijn, een volk dat ooit in die regio woonde) en een nieuwe underdog was geboren. Israel veranderde in topdog.
Naar een nieuwe media-oorlog
Voor het eerst werd een oorlog ook in volle hevigheid op Youtube uitgevochten. Voor het eerst ook kreeg burgerjournalistiek zo’n prominente rol. Burgers in Gaza, gewapend met fototoestel en videocamera, deden verslag op het web en blogs. Twitter en Youtube werden massaal ingezet door beide partijen.
Opmerkelijk was in ons land de scheuring die dit conflict in de SP teweeg bracht: de traditionele arbeidersaanhang moet niet zoveel van moslims hebben, steunt Israel en herkende zich in de berichtgeving op GeenStijl en in mindere mate bij de EO. Een kleine groep van salonsocialisten a la Gretta Duisenberg kaapte het issue, partijleider Agnes Kant machteloos achterlatend, en de partij kelderde fors in de opiniepeilingen. Politieke marketing is niet een ieder gegeven.
Naar simplifisering van een oud conflict
Opmerkelijk was de Marokkanisering van de publieke opinie. De meeste Marokkanen in ons land zijn Berbers, en die worden door de Arabieren (waar de Palestijnen toe behoren) doorgaans niet met grote liefde bejegend. Opmerkelijk genoeg identificeren veel Marokkaanse Nederlanders zich tegenwoordig met deze Arabische groep, terwijl in hun herkomstland de Arabieren de Berbertaal en -cultuur zoveel mogelijk onderdrukken. ‘In ieder van ons schuilt een Palestijn,’ meldde UvA-studente Somaya Akachar aan De Volkskrant. Identificatie met de underdog is kennelijk ook populair geworden onder Marokkaanse Nederlanders, echte integratie dus. Opvallend is ook dat Turkse Nederlanders zich beduidend minder druk maken over dit conflict. Dat kennen ze nog uit de tijd dat Turkije het Midden-Oosten bestuurde. Nothing new.
Van Gaza en Belgie
Probeer je je even voor te stellen. Vanuit Belgie wordt Zuid-Nederland zeven jaar lang dagelijks bestookt met raketten. Zo af en toe valt er een dode of gewonde, maar de schade loopt op. De economie in dat deel van Nederland kachelt achteruit omdat niemand er meer wil investeren. Diplomatieke bemiddeling en grenscontroles werken niet. Hoelang zou het duren voordat we het leger op de stoute Belgen af zouden sturen? Korter dan zeven jaar, denk ik.
Na zeven jaar beschietingen door de vechtersbaasjes van Hamas vanuit Gaza stuurde Israel zijn leger er op af, en toen deden de Hamasjes ‘huilie-huilie’.
‘Maar de Hamasjes schoten raketten op Israel af, omdat Israel de grens met Gaza blokkeerde,’ werpen Gretta Duisenberg en consorten dan tegen. Daar hebben ze zeker wel een punt. Terug naar het Belgische voorbeeld. Belgie scheidde zich ooit af van het destijds gehate Nederland, zoals Gaza zich nu een tijdje geleden werd afgescheiden van Israel.
Stel dat de Belgen toen van ons hadden geeist dat we na de scheiding wel permanent werkgelegenheid zouden moeten blijven bieden aan de Belgen en de grenzen permanent zouden moeten openhouden om Belgische arbeiders in Nederland te blijven laten werken. Zouden we dat gedaan hebben?
Of zouden we gezegd hebben: ‘Schattebouten, jullie willen zo graag zelfstandig zijn, bouw dan ook een eigen economie op met eigen werkgelegenheid voor je eigen mensen. En bovendien is er ook nog een grens met het broederland Egypte.’
De boodschap van Israel aan Gaza was dus: ontwikkel jezelf en als je geen zelfmoordterroristen en raketten onze kant opstuurt, mag de handel best via onze grens. Gaza kreeg miljarden ontwikkelingshulp van de VN en de EU en had zich makkelijk kunnen ontwikkelen tot een stabiele economie. Maar daar zijn ze te klein voor, werpen de Gretta’s van deze wereld dan tegen.
Hoezo? Singapore, Luxemburg en Dubai zijn ook piepklein maar hebben op eigen kracht een stabiele economie opgebouwd. ‘Maar je kan Arabieren niet vergelijken met Aziaten,’ wierp een Nederlandse journalist mij in Tel Aviv tegen.
Hoezo? Als uitgaat van de gelijkwaardigheid van mensen, ga je er toch ook vanuit dat wat in Singapore mogelijk is ook in een Arabisch land moet kunnen?
Dubai bewijst dat. Gek dat het succes van Dubai de laatste tijd niet heeft geleid tot een echte herwaardering van Arabisch kunnen in het Westen. Dat was dus geen diepgaande trend.
Van de kameel en de schorpioen
In het Midden-Oosten is niet alles wat het lijkt. Ooit wandelden een kameel en een schorpioen langs de lokale rivier, de Jordaan. Ze wilden beiden naar de overkant. De kameel kon zwemmen, de schorpioen niet. Die vroeg de kameel een lift, maar die weigerde. ‘Zit je op mijn nek terwijl ik de rivier overzwem en dan steek je me dood, no way!’ De schorpioen bidt en smeekt en belooft de kameel niet te steken. ‘Als ik dat zou doen zouden we toch beiden verdrinken, want ik kan niet zwemmen.’ De goedhartige kameel laat zich overhalen, de schorpioen klimt op zijn nek en de zwemtocht begint. Midden op de rivier steekt de schorpioen de kameel dood. De stervende kameel, met brekende ogen, vraagt de schorpioen: ‘Waarom?’ Die antwoordt: ‘Omdat dit het Midden-Oosten is’. Waarop ze beiden verdrinken.
Dit oude verhaaltje uit de regio illustreert hoe riskant het is om met Westerse ogen naar een conflict in die regio te kijken en er een oordeel over te vellen. Dat gebeurde nu weer veel te makkelijk in onze media. Behalve de EO vormde GeenStijl een opmerkelijke uitzondering in de vrijwel unanieme manier van berichtgeving uit dit gebied waarbij het Palestijnse lijden werd uitvergroot zonder de context ervan te geven. Dat belooft wat opschudding als de boys achter deze blog straks wellicht een omroep worden.
Iranisering en een ‘clash of civilizations’
Voor de nieuwe Amerikaanse president Obama, die net is aangetreden, wordt Iran the toughest cookie voor de buitenlandse politiek. De baarden in Iran beseffen dat. Obama kan op veel goodwill rekenen onder moslims, die hem vanwege zijn islamitische vader als ‘een van hen’ zien. Dat vinden de baarden niet fijn. Een impopulaire Amerikaanse president, zoals George W. Bush dat was, voedt het anti-Amerikanisme waar de islamisten (oftewel islamo-fascisten) op teren. De islamisten hebben er dus belang bij om Obama zo snel mogelijk als Bush II te brandmerken. Vandaar dat de afgelopen tijd de raketbeschietingen vanuit Gaza zijn opgevoerd. Hamas wordt gesubsidieerd met Iraans oliegeld.
Hamas en Iran wisten dat dit een Israelische reactie zou uitlokken, en dat daarmee de nieuwe Amerikaanse president al voor zijn aantreden met de Iraniers in de clinch moest.
Onlangs toonde Hamas trots op TV hoe 10-jarige jochies in Gaza worden klaargestoomd om Israeli’s te vermoorden. Intussen zitten 10-jarige Israelische jochies op school (tenzij die school natuurlijk onder bereik van de Hamas-raketten ligt). Zelden eerder werd zo wrang de botsing tussen een kennis-economie en een haat-cultuur gedemonstreerd.
Tijdens de Gazaoorlog van 2008/2009 was ik onder meer in Ashdod, een van de Israelische steden die getroffen wordt door raketbeschietingen uit Gaza. Ik werd voor de lunch genood door een Israelisch paar, hij oorspronkelijk uit Nederland, zij oorspronkelijk uit Iran. De lunch was een symbool van het goede uit Iran: geweldig eten en een enorme gastvrijheid. Twee keer moesten we het eten onderbreken. Alarm: er waren raketten uit Gaza op komst, het andere gezicht van Iran. Vlug naar de schuilkelder. Nadat de kust weer veilig was, konden we daar weer uit kruipen…
Demografische oorlogsvoering en seksuele frustratie
Een gewoonte onder Palestijnen in Gaza is dat ze bijzonder veel kinderen krijgen, gemiddeld 6 kinderen per vrouw. Men krijgt ontwikkelingshulp van de VN, dus kan men ongeremd broeden, de rekening wordt toch wel door anderen betaald. Eigen verantwoordelijkheid voor het kroost bestaat niet. Nederland groeide van 1960 tot nu van 12 naar 16 miljoen mensen. Ter vergelijking: als wij in die tijd gebroed hadden zoals in Gaza, woonden we hier nu met 68 miljoen mensen.
Zou Nederland dan het lieve, rijke land van nu geweest zijn? Doordat de mensen aan de subsidietepel van de VN hingen, werden ze niet gestimuleerd een eigen bestaan op te bouwen. Zo ontstond de slachtoffercultuur waar veel hedendaagse Palestijnen last van hebben. Een ander nadeel is het jongensoverschot dat zo ontstond. De Duitse demograaf Gunnar Heinsohn toonde in zijn boek Zonen grijpen de Wereldmacht overtuigend aan dat er een verband is tussen geweld, oorlog en weldoorvoede jongensoverschotten in de gevechtsleeftijd tussen 15 en 35 jaar. War is a young men’s thing.
Jongensoverschotten
Onderzoek leert dat in regio’s waar meer dan 30 procent van de mannelijke bevolking tussen de 15 en 29 jaar is, oorlogsgebieden zijn. Zoals gezegd: iedere vrouw in Gaza krijgt gemiddeld zes kinderen, al generaties lang. Op iedere 1.000 man tussen de 40 en 44 jaar zijn er 4.300 jongens tussen de 0 en 4 jaar.
Ter vergelijking: in de VS zijn dit er 1.000. Overtollige jongens zijn altijd gewelddadig en hebben daar geen enkele reden voor nodig.
De meeste (burger)oorlogen uit het verleden vonden plaats tijdens een periode met een jongensoverschot. Ze eindigden als het jongensoverschot zichzelf had uitgeroeid. We zagen dat in Libanon in 1975-1990 (150.000 doden), in Algerije in 1999-2006 (200.000 doden), in verschillende Zuidamerikaanse landen in de laatste dertig jaar van de vorige eeuw, die miljoenen levens kostten.
Sinds de stichting van Israel in 1948 stierven 62.000 mensen door oorlogsgeweld (40.000 Arabieren, 22.000 joden). In diezelfde periode stierven 11 miljoen moslims in regio’s met een jongensoverschot door intern geweld.
De kwalijke rol van de VN
De VN-vertegenwoordiging in Gaza heet UNRWA. Daar werken 10.000 mensen die hun baan verliezen als Gaza een tweede Singapore zou worden. UNRWA wordt voor 50 procent gesubsidieerd door de EU en voor 31 procent door de VS.
Al die overtollige jongens moeten ergens heen met hun testosteron. De meisjes moeten maagd blijven en worden beschermd door hun families. Jongens onder elkaar is ook geen optie, op gaysex rust een taboe in deze contreien. Wat doe je dan met al je energie, agressie en testosteron? Vechten tegen wie dan ook.
Napoleon zei ooit: “Toen ik ontdekte hoeveel mannen bereid waren te sterven voor een lintje, wist ik hoeveel macht ik kon verwerven.” Het jongensoverschot in Gaza wordt nu verleid door de doodscultus die Hamas propageert. Wie nu Israeli’s doodt, komt in de hemel en wordt er verwend door 27 maagden. Maar Arabisch lees je van rechts naar links, dus ze krijgen in de hemel een maagd van 72 die ze met zijn allen moeten delen.
Singapore revisited
Israel trok zich, zoals gezegd, drie jaar geleden terug uit Gaza. De Palestijnen kregen miljarden ontwikkelingshulp uit de hele wereld. Van Gaza hadden ze makkelijk een tweede Singapore kunnen maken. Singapore stapte in 1965 uit Maleisie, omdat de Singaporezen zwaar door de Maleisiers gediscrimineerd werden. Singapore was een straatarm moerassig landje, zonder zoet water. Maleisie sneed zelfs de zoetwatertoevoer af. Ondanks tegenspoed ontwikkelde Singapore zicht tot een van de 15 rijkste landen in de wereld. Nu zijn de verhoudingen met Maleisie weer redelijk.
Gaza had dus het Singapore-model kunnen volgen. Maar dat gebeurde niet. Men sloot een alliantie met het Iran van de ayatollahs. Iran wil de baas worden van het Midden-Oosten (waar nu Saoedi-Arabie en Egypte nog grotendeels de lakens uitdelen) en zoekt bruggehoofden in die regio. In Gaza werd met Iraanse knowhow, Iraans geld en Iraanse wapens Hamas opgericht. De banden tussen Iran en Hamas zijn overigens minder hecht dan in eerste instantie lijkt: Iraniers zijn Shiieten, Gazanen zijn Soennieten, en die twee stromingen in de islam zijn niet echt dol op elkaar.
De agenda van Hamas is te lezen op hun site: Eerst de vernietiging van Israel, daarna vestiging van een islamistisch regime, en daarna alle joden uitroeien, de terreur exporteren naar Europa en de rest van de wereld, totdat de hele wereld leeft volgens de regels van het islamisme, het nieuwe fascisme.
Fijne agenda, goed om hem even te kennen. Hamas groeide en werd tijdens verkiezingen door de Gazanen gekozen tot hun politieke leiding. Israel kan dat ook niet ontkennen. Toegegeven: er was geen alternatief voorhanden in de vorm van een Gazaanse variant van Lee Kuan Yew, de Singaporese leider die zijn volk met harde hand leidde, en voorkwam dat zijn volk in haat tegen Maleisie bleef steken, maar ze een echt alternatief bood.
Atlassen veranderen
Als je atlassen van de afgelopen honderd jaar bekijkt, zie je dat grenzen regelmatig veranderd zijn. Oorlogen schiepen nieuwe werkelijkheden, verliezers betaalden met grondgebied. Na de Tweede Wereldoorlog verloor Duitsland veel grondgebied aan Polen. Dat heeft Duitsland geaccepteerd. Suriname verloor een deel van zijn grondgebied aan buurland Guyana. Ook geaccepteerd. Georgie verloor in 2008 nog twee stukken land aan Rusland: Delen van Zuid-Ossetie en Abchazie. Ook tandenknarsend geaccepteerd.
Wie een oorlog start en verliest, moet accepteren dat de winnaar daarna de spelregels dicteert. Dan kan je wel decennialang in wrok en haat opgaan, maar dat is allemaal negatieve energie en helpt niemand ook maar een stap vooruit.
Het gebiedje waarom geknokt wordt was ooit door de VN verdeeld voor de twee kijvende partijen. De Israeli’s accepteerden het delingsplan, de Palestijnen niet. Ze vochten en verloren. Dan moet je dus op de blaren zitten, lijkt me.
Overigens maakte Israel een enorme fout door in de bezette gebieden kolonisten te vestigen. Ik heb er verschillende van gezien en gesproken: niet de meest fijne mensensoort. Hun militante attitude brengt geen enkele oplossing ook maar een stap dichterbij.
Zwakke VN, gebrek aan Wereldregering
De rol van de VN is in dit conflict zeer discutabel. We zien op TV snikkende VN-hulpverleners die melden dat een VN-school door Israeli’s is getroffen. Ze verzuimen te melden dat er raketten in de kelders van de school verborgen lagen en dat het conflict ontstaan is dankzij de zwakke VN. In Tel Aviv bezocht ik het gebouw waar Israel in 1948 zijn onafhankelijkheid uitriep, conform het delingsplan dat de VN voor dit gebied had bedacht: een deel voor Isral, en een deel voor de Arabieren, dat Palestina zou gaan heten.
Enkele uren na de Onafhankelijkheidsverklaring bestormden Arabische troepen van Egypte tot Irak het piepkleine landje. De VN deed niets. Tot ieders verbazing won Israel de oorlog: toen nog 600.000 Joden tegenover toen nog 120 miljoen Arabieren. Knap werk, vergelijkbaar met de beroemde slag tussen Sparta en de Perzen in de oudheid. Het gedrag van de VN toen boezemde de Israeli’s geen enkel vertrouwen in. Sindsdien wantrouwen ze de VN.
Piepklein gebied
Het gebied waarom geknokt werd en nog steeds wordt (Israel en Gaza en de Westoever van de Jordaan) is klein, kleiner dan Nederland. Ooit, al 3.000 jaar geleden, woonden de joden er en hadden ze er hun eigen land. In Jeruzalem stond hun tempel. Ze woonden er duizenden jaren, met wat onderbrekingen, en hebben er stevige wortels. De meerderheid van de joden woont nu buiten de regio, die door Arabieren wordt gedomineerd. Sommige van deze Arabische stammen migreerden naar het gebied.
Er was nog geen Palestijnse identiteit, die kwam pas na de stichting van Israel. Deze Arabieren heb je in verschillende soorten: families die er al meer dan tweehonderd jaar wonen, maar ook families die er pas enkele tientallen jaren woonden, toen joodse immigranten Palestina gingen ontwikkelen. Van de Palestijnen is een deel christen, de overgrote meerderheid moslim. Christelijke Palestijnen hebben het in Palestijnse kring niet fijn. De verdeeldheid onder Palestijnen is van oudsher groot en het leiderschap is doorgaans zwak. Een onafhankelijk Palestina heeft nooit bestaan, de regio stond vijfhonderd jaar onder Turks bestuur, waarna de Britten het op de Turken veroverden.
