Door Mia Doornaert, 28 januari 2005.
WAT baat het als Europese leiders in Auschwitz het hoofd gaan buigen, maar in eigen land een sluipende banalisering van de shoah tolereren?
De shoah is niet zomaar een onderdeel van de oorlogsdaden, van het geweld waaraan de menselijke geschiedenis helaas maar al te ,rijk’ is.
Het was een unieke, absolute misdaad door zijn kille, industriele aanpak van de uitmoording van een volk.
Juist die verschrikking, die omvang wordt de jongste jaren constant uitgevlakt door een schijnheilig, verleugenend taalgebruik. Ga maar na.
Hoe vaak hoor je niet zeggen dat het “toch wel erg is dat de joden, die zoveel afgezien hebben, de Palestijnen nu hetzelfde aandoen”?
Hoevele verklaringen en moties en artikels op opiniepagina’s zijn er al niet geweest waarin mensen die beter (moeten) weten spreken van de ,genocide’ tegen de Palestijnen?
In 1930 woonden er miljoenen joden in Centraal-Europa, in 1945 waren er nog enkele duizenden. In 1948 bleven 260.000 Palestijnen in Israel, nu zijn ze met 1,4 miljoen. Tussen 1947 en 1949 verlieten ongeveer 750.000 niet-joodse inwoners het Mandaatgebied Palestina. Nu zijn zij, of hun afstammelingen, met 5,5 miljoen. Genocide?
Natuurlijk is elke dode er een te veel. Maar de eerste vereiste van een democratisch debat is zindelijk taalgebruik. Doen of wat de joden is aangedaan van dezelfde orde is als het huidig conflict in het Nabije Oosten is ontkenning van de volkerenmoord.
Een ander hypocriet cliche is dat het onbegrijpelijk is dat de joden, die weten wat het is te lijden, zelf een ander volk doen afzien. Ook dat argument wordt alleen tegen Israel of de joden gebruikt.
In andere gevallen wordt vroeger lijden zelfs ingeroepen als verklaring of excuus. Bij Arabische terreur of moslimterreur worden de kruisvaarten van tien eeuwen geleden er soms zelfs bijgesleurd.
En dan zijn er ook nog de verklaringen van moslimorganisaties in westerse landen, waaronder de AEL van Dyab Abou Jahjah, dat “de moslims nu de joden van de jaren dertig zijn”.
Dat is obsceen. Waar was in de jaren dertig de bescherming van de wetgeving, van officiele centra tegen het racisme, tegen de antisemitische propaganda? Waar is nu de systematische vernieling van eigendommen van allochtonen, de Kristalnacht?
Die verschuiving in het taalgebruik is niet toevallig. De shoah is een schandvlek op heel Europa. De genocide wortelde in een lange traditie van jodenhaat die zowel christelijk als seculier, zowel links als rechts was. In vrijwel alle landen die bezet waren of collaboreerden vond Hitler gewillige beulen. Dat blijft voor dit continent, dat zo graag lessen moraal geeft aan de rest van de wereld, moeilijk te verteren.
Ga maar na. Heeft uiterst-rechts, dat virulent antisemitisch was, achteraf de uitmoording van de joden toegejuicht? Nee, omdat het besefte dat die barbarij toch niet netjes stond. Dus verkoos het ze te ontkennen.
Uiterst-links, dat ook een traditie van antisemitisme heeft, gaat anders te werk en vindt daarvoor bondgenoten, of nuttige idioten, in ngo’s, vredesbewegingen en andere organisaties.
Zij demoniseren Israel, ze voeren het op als de enige schurkenstaat in de wereld. En dat werkt, want in tegenstelling tot uiterst-rechts wordt uiterst-links wel tot de democratische gemeenschap gerekend.
De opluchting is groot. Eindelijk mogen we weer kwaad spreken over ‘de joden’. En als ze daar in Israel zo slecht zijn, tja, dan was de shoah misschien ook een tikje minder verschrikkelijk en hadden de joden het misschien ook toch een beetje ‘zelf gezocht’?
In een deel van de andersglobalistische beweging en van de ngo-wereld is de scheiding tussen kritiek op Israel, antizionisme en antisemitisme inmiddels goed zoek. Op de grote ngo-conferentie in Durban van 2001 viel, naar analogie met de slogan “one man, one vote”, het verschrikkelijke “one Jew, one bullet” te horen. En niemand die er een cordon sanitaire trok.
Stilaan raakt de cirkel weer rond. Als er hier te lande opnieuw antisemitisch geweld plaatsvindt, en dat geweld is vooral het werk van allochtonen, dan is het plots ook weer de schuld van de joden. Het heet dan dat “het conflict van het Nabije Oosten hier geimporteerd wordt”.
Als joden aangevallen worden, hebben ze er altijd ergens zelf om gevraagd nietwaar.
De les van Auschwitz is dat de joden uitgemoord werden puur omdat ze jood waren. Of ze perfect geintegreerd of herkenbaar orthodox waren, of ze rijk of arm, links of rechts, geniaal of ongeletterd waren, het deed er gewoon niet toe. Wat er nu al of niet in het Nabije Oosten gebeurt, verandert niets aan die Duitse en Europese erfenis.
Als de herdenking van gisteren meer wil zijn dan een alibi, dan moet erover gewaakt worden dat die les geleerd blijft, omdat anders zes miljoen mensen letterlijk voor niets afgeslacht zijn.
En dat vereist niet alleen waakzaamheid voor uiterst-rechts, maar ook voor een pseudo-progressieve banalisering van de shoah.
