20 april 2004.
Magen David Adom is de enige erkende ambulancedienst in Israel. De stichting zoekt aansluiting bij het Internationale Rode Kruis, maar krijgt dat niet: MDA voert de Rode Davidster. Het Rode Kruis wil alleen het kruis erkennen en de halve maan. Is dit openlijke discriminatie?
“We voldoen aan alle eisen om toegelaten te worden tot het Internationale Rode Kruis en de Rode Halve Maan”, legt Willem van Baalen uit. Hij is de oprichter en secretaris van MDA-Nederland. “Behalve dan dat we Magen David Adom, het rode schild van David (de zgn. davidster), als teken willen behouden. Het rode kruis is voor joden geen optie, omdat dat een christelijke achtergrond heeft; en de rode halve maan is natuurlijk het symbool van de moslims.”
Sommigen vinden dat de opstelling van het Rode Kruis naar antisemitisme riekt.
Waarom krijgt MDA geen toestemming het eigen teken te hanteren en de moslims wel de rode halve maan?
De christelijke secretaris van MDA-Nederland besloot zijn steunstichting na de zesdaagse oorlog op te richten. “We zamelen geld in, zodat in Israel de nodige spullen kunnen worden aangeschaft”, verduidelijkt hij. Hij zet de video aan die hij gebruikt bij zijn presentaties over MDA. De band laat ambulances zien met de Rode Davidster op de zijkant. Gewonden worden afgevoerd, mensen lopen in paniek rond. Beelden die ook op het Journaal regelmatig langskomen. Een paar doktoren vertellen over hun werk bij MDA.
“Het overgrote deel van de mensen die we behandelen zijn geen slachtoffer van een aanslag, maar hebben een gewoon ongeluk gehad”, vertelt een van hen.
“Magen David Adom doet in Israel wat het Rode Kruis overal ter wereld doet. De ambulancedienst geeft medische bijstand aan iedere Israeli, ongeacht geloof, afkomst of politieke overtuiging. Als de terrorist meer verwondingen heeft dan het slachtoffer van de aanslag, gaat de terrorist voor”, aldus Van Baalen. “Bij de oprichting is ook besloten dat de regels van het Rode Kruis nageleefd worden.”
Aan het eind van de negentiende eeuw wilde Turkije het kruis niet gebruiken in de oorlog tegen Servie, omdat moslimsoldaten het symbool aanzagen voor een christelijk teken. Het land ging de Rode Halve Maan gebruiken en dreigde later dat het niet mee zou doen aan de Conventies van Geneve als hun nieuwe symbool niet erkend zou worden. Door de situatie destijds zijn de landen daar toen in meegegaan. Zij erkenden de Rode Halve Maan als geldig symbool.
Ook werden de Rode Zon en de Rode Leeuw van Iran erkend, evenals de Rode Vlam van Thailand. Geleidelijk aan gingen steeds meer landen de Rode Halve Maan gebruiken. Iran besloot in een later stadium afstand te doen van het eigen embleem.
In 1989 heeft het Internationale Rode Kruis besloten de naam te veranderen naar ‘Internationale Rode Kruis en de Rode Halve Maan’. Daarmee kon de organisatie vastleggen dat het gebruik van alle andere symbolen niet toegestaan is.
“Daarmee wordt Magen David Adom buitenspel gezet”, aldus Van Baalen. “Misschien wel definitief.”
Het doel van het Internationale Rode Kruis is altijd geweest om een – neutraal – symbool te handhaven. Het rode kruis werd gekozen als eerbetoon aan de Zwitserse oprichter Henri Dunant. De Zwitserse vlag is rood met een wit kruis in het midden. De organisatie heeft dit omgedraaid. Voor MDA maakt dit geen verschil. Het kruis in de Zwitserse vlag heeft immers ook een christelijke achtergrond.
De discussie gaat dus over de achtergrond van het Rode Kruis-embleem. Is dat religieus of niet? “Nee”, zegt het Rode Kruis, bij monde van persvoorlichtster Marja Verbraak. “Het teken is immers afgeleid van de vlag van Zwitserland, als eerbetoon aan de oprichter Henri Dunant. Zwitserland was altijd neutraal.”
Magen David Adom denkt daar anders over: “Het heeft in ieder geval religieuze implicaties.”
Marja Verbraak legt uit dat al decennia geleden besloten is tot naamsverandering en aanvaarding van de Rode Halve Maan. “Achteraf was dat misschien geen goede beslissing. We zijn wel bezig om een derde logo te ontwikkelen, een nieuw neutraal symbool, voor alle landen die het Rode Kruis of de Rode Halve Maan om een of andere reden niet kunnen accepteren”, aldus Verbraak. “Ons contact met Magen David Adom is trouwens heel goed”, voegt ze er aan toe.
Van Baalen brengt daar tegenin: “Dat zeggen ze nu wel, maar het Nederlandse Rode Kruis heeft geen overeenkomsten getekend met MDA, zoals het Amerikaanse en het Franse Rode Kruis wel gedaan hebben. Het nieuwe neutrale symbool – een rode ruit – is voor MDA geen optie. Het idee was dat het rode schild van David dan in de ruit zou komen. We willen dat alleen als de andere landen ook hun embleem daarin zetten. En dat zie ik nog niet gebeuren.”
“Het rode kruis was juist bedoeld als neutraal teken”, vervolgt Verbraak haar verhaal.
Van Baalen blijft bij zijn standpunt: “Dat is het niet. Als het neutraal zou zijn, hoefde er ook geen rode halve maan te komen. Die mag nu blijkbaar wel.
Waarom mag Israel dan geen eigen teken hebben?”
