Artikel van Likoed Nederland in de Midden Oosten Monitor, 25 maart 1998.
Minister Cook stond erop de nieuwe woonwijk Har Homa in Jeruzalem te bezoeken. U weet wel, de wijk waarover wel geschreven wordt als ‘een nederzetting in Arabisch Oost-Jeruzalem, gebouwd in strijd met de Oslo-akkoorden?’ Deze frase is Arabische propaganda, als deze gebruikt wordt weet u dus dat de spreker de feiten niet goed kent:
- een nieuwe woonwijk op het grondgebied van een hoofdstad, midden tussen andere wijken, is geen nederzetting.
- de voor de wijk onteigende grond was overwegend (76%) van Joodse eigenaren, de Joden maken sinds 1850 de meerderheid van de bevolking in Jeruzalem uit, zij bouwden als eersten wijken buiten de muren van de oude stad (sinds 1860). Ook in het oostelijk gedeelte vormden zij de meerderheid.
- sinds 1500 is slechts 19 jaar een gedeelte van de stad onder Arabische zeggenschap geweest, te weten de internationaal niet-erkende Jordaanse overheersing van 1948-1967. In deze periode hebben de Jordaniërs de Joden verdreven, werden de 56 synagogen vernield en werden begraafplaatsen geschonden. Als men dan dit gedeelte van de stad met ‘Arabisch’ aanduidt lijkt men 19 jaar etnische en culturele zuivering goed te praten.
- Har Homa ligt aan de zuidelijke rand van Jeruzalem, zuidwestelijk van het centrum, de oude stad.
- Israël heeft volgens de Oslo-akkoorden als enige volledige zeggenschap in Jeruzalem, zonder enige beperking.
Uiteraard weet de Europese Unie dat laatste ook wel, en daarom luidt de officiële politieke frase dat zij het betreurt ‘dat Israël eenzijdige stappen doet die het vredesproces kunnen schaden’.
Waarom de EU van soortgelijke Arabische stappen (zoals de tien maal zo omvangrijke Arabische woningbouw) geen ophef maakt of op de daadwerkelijke schendingen van de akkoorden door de Palestijnen wordt er niet bij verteld. Om er slechts enkele te noemen:
- het Palestijnse Handvest is niet gewijzigd, in strijd met alle akkoorden, waardoor het nog steeds oproept tot de vernietiging van de staat Israël en het verdrijven van de Joden.
- er wordt te weinig opgetreden tegen de terroristische infrastructuur, wat aantoonbaar vele mensenlevens heeft gekost.
- terroristen worden niet door de Palestijnse Autoriteit aan Israël uitgeleverd, een zeer grove schending van de letter en de geest van Oslo. Een twintigtal gezochte terroristen is juist aangenomen bij de Palestijnse politie. Een duidelijker aanmoediging van terrorisme is nauwelijks denkbaar.
Het standpunt van Cook over Har Homa was dus niet nieuw. Nieuw was dat de minister de afspraak met Israël over het bezoek aan de wijk schond (geen Palestijnse vertegenwoordiger erbij) en het feit dat hij de plek per sé wilde bezoeken. De London Times schreef daarover in haar redactioneel commentaar van 18 maart: “Er kon van Netanjahoe verwacht worden dat hij scherp zou reageren op iets wat alleen maar opgevat kan worden als een doelbewuste provocatie. Hoe kan het doel van de reis, de vergroting van de rol van de EU in het vredesproces, bereikt worden door de meest explosieve kwestie te benadrukken? … Deze reis is een ondubbelzinnige ramp.”
Daarboven komt dan nog een nieuwsfeit dat in de Westerse pers weinig gemeld is.
Minister Cook heeft geweigerd een bezoek te brengen aan het Sjoa-museum Jad Wasjeem. Dit is een standaard onderdeel voor officiële bezoekers. Ook bijvoorbeeld Kofi Annan bezoekt het op woensdag 25 maart. De weigering bij een officieel bezoek is uitgesproken onbeschoft.
Minister Cook heeft daarentegen wel een krans gelegd bij een monument voor ‘de martelaren’ van het Arabische dorpje Deir Jassin. In april 1948 werd dat dorp veroverd aangezien van daaruit de weg van Tel Aviv naar Jeruzalem voortdurend werd beschoten. Bij zware huis-aan-huis gevechten vielen nogal wat slachtoffers. De Arabieren beweren dat daarbij van Joodse kant allerlei gruweldaden tegen burgers zijn gepleegd. Echter, nog geen anderhalve week geleden gaf een destijds leidinggevende Arabier toe in een TV-uitzending, nota bene van de BBC, dat hij en andere leiders de bevolking had aangemoedigd om gruweldaden te verzinnen voor de pers, zodat de Arabische landen gestimuleerd zouden worden om hun legers tegen de Joden te laten optrekken.
Terugkijkend noemde hij deze verzinsels een enorme misser, want een onbedoeld neveneffect was dat veel Arabieren bang werden en het land ontvluchtten.
Dus legde minister Cook wel een krans voor een groep imaginaire Arabische slachtoffers en niet voor zes miljoen Joodse. Een ongehoorde belediging.
Maar daarmee is dit tragische verhaal nog niet ten einde. Vier dagen na de gevechten om Deir Jassin liep een Joods kolonne naar het universiteitsziekenhuis op de Scopus-berg in Jeruzalem in een Arabische hinderlaag, ‘uit wraak’ voor Deir Jassin.
In een gevecht dat de hele dag duurde werden tachtig Joden, merendeel dokters en verpleegsters, kansloos afgeslacht doordat hun voertuigen beschoten werden en in brand gestoken. Het Engelse leger (het was nog in de tijd van het Britse mandaat) keek van een kilometer afstand toe en deed niets.
Gezien deze historie is de woede aan Israelische kant meer dan begrijpelijk.
Het is betreurenswaardig dat Nederland zich bij monde van minister Van Mierlo achter het optreden van Cook heeft gesteld. Gelukkig was er een buitenlandspecialist die zich hier van distantieerde (Weisglas, VVD).
De Engelse pers nam meer afstand (zie het bovengenoemd commentaar uit de London Times). Zij vond het in het beeld passen van een minister die de post van Buitenlandse Zaken helemaal niet wilde hebben en die niets van diplomatie begrijpt, zoals al eerder bleek bij een vergelijkbare miskleun in de kwestie Kashmir bij het bezoek van de Engelse koningin aan India een half jaar geleden.
Het verhaal heeft toch nog een positieve kant: door deze onbehouwen minister is duidelijk gemaakt wat Israël allang beweert, namelijk dat het Europese beleid pro-Arabisch is.
Helaas wegen de Europese economische belangen in de Arabische wereld blijkbaar zwaarder dan rechtvaardigheid.
Europa wil een grotere rol in het vredesproces en probeert dat aan Israel te verkopen door te zeggen dat er een ‘evenwichtige benadering’ gebruikt zal worden. Dat sprookje is nu door Cook’s optreden definitief ontmaskerd.
